Herbeleef het Netwerkevent 'Opvoeden met vertrouwen'
Welke oplossingen zijn er al om op te voeden met vertrouwen? Wat werkt goed en wat niet? En wat zijn de problemen? Tijdens het Netwerkevent deelden onderzoekers, ondernemers, beleidsmakers en mensen uit het middenveld hun expertise. Snuister door de foto's en ontdek wat experten zoal vertelden.
Wat geeft opvoedstress?
Opvoeden is een avontuur, vol vragen, keuzes en uitdagingen. In een wereld van digitale prikkels, eindeloos advies en een steeds individuelere samenleving kan dat best overweldigend zijn. Ontdek welke problemen zoal zijn aangekaart tijdens het Netwerkevent. Onze aanpak? Elk probleem kreeg een eigen kaartje. Vervolgens kregen de deelnemers de kans om te laten zien welke problemen zij ook als urgent beschouwen. Hoe? Door een ballon op te blazen in dezelfde kleur als het kaartje. Hoe meer ballonnen, hoe groter de gedeelde bezorgdheid. En op het einde? De ballonnen kapot trappen – een krachtig symbool voor alle problemen die we willen aanpakken. Belangrijk om te weten: deze inzichten geven een beeld van de problemen die aan bod kwamen, maar vormen geen volledige opsomming van alle besproken problemen.
Ouders worden overspoeld door boeken, artikels en experten die hen vertellen hoe ze het ‘goed’ moeten doen. Maar paradoxaal genoeg lijkt die overvloed aan informatie eerder onzekerheid te voeden dan weg te nemen. Zoals iemand het stelde: “De overvloed aan info voedt eerder de onzekerheid dan dat het onzekerheid wegneemt.” en “Alle opvoedboeken en opvoedwebsites de wereld uit. Laten we het vertrouwen elders halen. Ouders zijn nog nooit zo onzeker geweest.”
Ouders jongleren met werk en gezin, terwijl de verwachtingen tegenstrijdig blijven. Zoals iemand het treffend verwoordde: “De samenleving verwacht van ons dat we werken alsof we geen kinderen hebben en kinderen opvoeden alsof we geen job hebben.”
Daarnaast groeit de kloof tussen ouders en de steeds sneller evoluerende digitale wereld. “Ouders zijn niet altijd mee met het sociale mediagebruik van de kinderen of met de technologische ontwikkelingen.” Die digitale kloof leidt tot frustratie en stress. Iemand vertelde: “Als ouder komt er zoveel op je af: er is een hobby-app, een schoolapp… Je hebt dagelijks een mailbox die je niet meer kunt managen.”
Vertrouwen is niet alleen een kwestie van opvoedkundige keuzes. Voor sommige ouders draait het ook om de vraag of ze anderen wel kunnen vertrouwen. Iemand die werkt met anderstalige gezinnen voor kinderen tot 12 jaar getuigt: "Ouders vragen zich af: kan ik de begeleiders van de opvang wel vertrouwen? Kan ik mijn kind wel naar de zwemles of op bosklassen sturen? Het probleem is dan ook dat een kinder wordt geïsoleerd als het niet is meegeweest.”
Maar opvoeden gaat niet alleen over ouders. Kinderen en jongeren voelen zich vaak niet gehoord. “Er wordt te weinig geluisterd naar kinderen en jongeren. Mocht dat wel zo zijn, zou eerstelijnszorg niet zoveel nodig zijn. Jongeren worden bijvoorbeeld geschorst wegens deviant gedrag. Of een jongere automutileert. Maar ze zeggen dat ze hun verhaal niet kunnen doen. Ze moeten tijd krijgen om tot verhaal te laten komen. En wij moeten luisteren. Echt luisteren. Niet zelf een oplossing bieden, want jongeren kunnen vaak zelf oplossingen bedenken.”
Basisbehoeften spelen ook een grote rol. “Opvoeden met vertrouwen kunnen we alleen maar doen als er boterhammen in de brooddoos zitten. Ouders hebben soms andere zorgen aan hun hoofd om te komen tot opvoeden met vertrouwen, om te komen tot écht luisteren naar het kind.”
Welke oplossingen bestaan er al? Welke ideeën zijn er?
Tijdens het Netwerkevent zijn heel wat bestaande oplossingen in kaart gebracht. Die verschijnen binnenkort op een oplossingendatabank op deze website. Ondertussen vind je hier een greep uit bestaande oplossingen, al dan niet met technologie als deel van de oplossing. Onze aanpak tijdens het Netwerkevent? Bestaande oplossingen worden aan een waslijn gehangen. Groene kaartjes voor een bestaande oplossing, blauwe kaartjes voor een oplossingsidee. Iedereen krijgt om de beurt de kans om een oplossing in de spotlight zetten door een gekleurde kleine wasknijper achter te laten op een oplossing naar keuze.
Om opvoeden minder onzeker te maken, is het belangrijk dat ouders elkaar kunnen vinden en steunen. Maar dat is niet altijd vanzelfsprekend: “Elkaar vinden, ventileren en steun vinden bij elkaar zijn we een stukje kwijt geraakt.” Toch is er hoop, want “Er is niet per se een tekort aan aanbod voor ontmoeting en sociale steun, maar ze zijn vaak niet gekend.”
Daarom zijn initiatieven zoals oudergroepen en laagdrempelige ontmoetingsplekken van groot belang. “Het Groeiteam is een plek waar álle ouders uit Gent terecht kunnen. Ook de spelotheek speelt hierin een rol: “In de spelotheek vertellen ouders ons veel verhalen. Het is een laagdrempelige plek waar ouders komen spelen met hun kind. De verhalen zijn soms heel zwaar.” In de Opvoedingswinkel wordt er vooral naar ouders geluisterd. Want zij voelen zich niet altijd gehoord. “Luisteren naar ouders is voor hen cruciaal. Er zijn niet veel plekken in de hulpverlening waar er gewoon wordt geluisterd naar ouders." Een andere oplossing kan bijvoorbeeld liggen in het omvormen van kinderopvang naar kinder- en oudercentra.
Ook technologie kan helpen om ouders met elkaar in contact te brengen. “Want opvoeding is een collectieve gedeelde verantwoordelijkheid. It takes a village to raise a child.” Een mooi voorbeeld hiervan zijn de digitale gemeenschappen waarbij ouders elkaar online steunen: “In het project Village Dates worden ouders samengebracht in whatsappgroepen om mekaar te ondersteunen. Er zijn nu al 2500 ouders in 120 whatsappgroepen.” Laten we leren om te vertrouwen op de kracht van verbinding en gemeenschap. “Communitygevoel is de rode draad bij oplossingen en initiatieven om opvoedingsuitdagingen aan te pakken.”
Technologie kan ook op andere manieren een rol spelen, als die op de juiste manier wordt ingezet. “Een wearable en andere technologie is bijvoorbeeld interessant om de stress te meten. Maar je mag je daar niet blind op staren. Technologie mag je niet lui maken. Technologie kan je iets bijleren. Het lichaam vertelt ons iets. Het lichaam en de geest communiceren voortdurend met elkaar. Daar kan technologie bij helpen.”
Snuister door de foto's
Gentenaars getuigen over opvoeden met vertrouwen
Welke persoonlijke uitdagingen ervaren Gentenaars vandaag? Comon ging in gesprek met ouders, grootouders en andere zorgfiguren in De Krook. Ontdek hun ervaringen.
