Rondetafelgesprek 'Gelukkig gezond of gezond gelukkig?'
‘Wat betekent geluk?’ Volgens Ann Christy is dat: ‘Lopen door straten zonder doel’. Dokter Google laat zo’n 6 miljoen antwoorden op je los. Je zou van minder ongelukkig worden. Wat vinden onze experten Piet Bracke en Susanne Op de Beeck? Ze kwamen het ons vertellen op het rondetafelgesprek van Comon ‘Dat heet dan gelukkig zijn’ op 1 juni.
Wat betekent gelukkig zijn?
Soms wordt geluk omschreven als de afwezigheid van psychische klachten, zegt Piet Bracke, gezondheidssocioloog aan UGent. Maar als je bijvoorbeeld niet depressief bent, ben je dan per definitie gelukkig? Of andersom, valt geluk samen met die korte intense momenten die je soms beleeft? Bijvoorbeeld wanneer je geniet van de eerste zon op je snoet. Maar hoe vaak komt dat voor? En als je dat niet ervaart, ben je dan ongelukkig? Misschien is het beter om gewoon ‘content’ te zijn? Anderen zijn van mening dat we moeten kijken naar wie we zijn en wat we doen. Het gaat hier over zelfwaardering. Wanneer je in de spiegel kijkt, ben je dan trots op jezelf?
We hebben elkaar nodig
Wat opvalt is dat ‘ik’ steeds centraal staat. Dat heet ‘persoonlijk welbevinden’. Maar de focus ligt te veel op ‘genieten’. En genieten van een cocktail, is dat zinvol? De juiste vraag is eerder: is mijn leven zinvol voor een ander? Dat heet ‘sociaal welbevinden’. Ons contact met andere mensen maakt deel uit van wie we zijn. De coronacrisis wijst ons met de neus op de feiten: we hebben elkaar nodig.
Worden we gelukkig in een verzorgingstehuis?
Als we Jeroen Brouwers mogen geloven, niet echt. In zijn roman Cliënt E. Busken laat hij ons meekijken in het hoofd van zijn hoofdpersonage die verblijft in een verzorgingstehuis en hulpeloos vastgesnoerd zit in een rolstoel. “Door haar zit ik hier, in dit zogeheten zorgcentrum of hoe wordt dat genoemd, in deze wielstoel, in deze riemen met een fluitje aan de hartkant van mijn overhemd. We houden u een poosje hier, meneer Busken. (... ) Voor uw eigen welbevinden, uw eigen blaatblaat kokkelkokkel.”
De mens achter de patiënt
Susanne Op de Beeck is medewerker van het Vlaams Patiëntenplatform. Ze pleit ervoor om een patiënt niet enkel medisch te benaderen maar ook te vragen wat voor hem of haar als mens belangrijk is. Dat draagt bij aan de levenskwaliteit. Daarom ontwikkelden ze Doelzoeker, een praktisch instrument dat je laat stilstaan bij wat echt belangrijk is voor jou.
Mentaal maatje
Voor patiënten is sociale verbondenheid belangrijk. Ze vinden vooral steun in contacten met lotgenoten. Iedereen zou een mentaal maatje moeten hebben, vindt Susanne. Iemand waarmee je een écht gesprek hebt.
Geluk in Coronatijden
In Quarantaine: dagboek in tijden van besmetting beschrijft Ilja Leonard Pfeijffer hoe tijdens de eerste golf het dagelijkse leven in Genua gebukt ging onder de dreiging van het virus. “De WHO heeft gisteren gezegd dat het virus nooit meer zal verdwijnen. Ze waarschuwt dat angst, onzekerheid en isolement een gevaar kunnen vormen voor de geestelijke gezondheidszorg van de were ldbevolking. Wie niet ziek wordt, wordt langzaam gek. Bij mij is dat volgens mij al begonnen.”
Geldt dat gevoel voor iedereen? Opvallend: uit Europees onderzoek blijkt dat het welbevinden tijdens de eerste golf verbeterd was, zegt Piet. Vooral door het gevoel van ‘iederee n in hetzelfde schuitje’. Suzanne zag tijdens de eerste golf mooie initiatieven zoals kinesisten die buiten hun behandeling gaven, therapie via videogesprek die veel nieuwe deuren opent ...
Kan technologie ons gelukkiger maken?
Tijdens de coronacrisis heeft technologie haar diensten bewezen, zegt Piet. Denk maar aan het videobellen. Bij de hype over eHealth heeft hij zijn vragen. Echt menselijk contact zoals een hand op je schouder kan technologie niet vervangen, wel ondersteunen.
