Hoe kunnen we mensen die langdurig ziek zijn de moed en de energie geven om te sporten?
- Facebook share
- Messenger
Waarom is deze uitdaging belangrijk?
Eline: "Sporten geeft je een goed gevoel en maakt je lichaam sterker. Het helpt je ook om beter bestand te zijn tegen ziektes, wat kan helpen om de symptomen van je aandoeningen te verminderen. Sporten geeft je ook meer energie en je voelt je gewoon over het algemeen beter in je vel. Als je het mij vraagt, heeft het alleen maar voordelen.
Beweging en sport zijn belangrijk, zelfs als je maar dagelijks 10 minuten gaat wandelen of een beetje yoga doet. Je kunt dat langzaam opbouwen tot je klaar bent om effectief te gaan sporten. Het maakt niet uit hoe klein de inspanning is, het draagt allemaal bij. Het mag geen druk opleggen. Soms is te voet naar de winkel gaan in plaats van met de auto al een mooie overwinning.
Mijn focus ligt op kleine vormen van beweging, zodat het haalbaar is voor iedereen. Mensen denken vaak aan intensieve sporten als ze aan sport denken, maar dat kan ontmoedigend zijn. Als iets te groot lijkt, kan het mensen afschrikken."
Wat is jouw persoonlijke ervaring?
Eline: "Ik ben een nierpatiënt en moet drie keer per week naar het UZ voor dialyse. Dat put me behoorlijk uit en soms heb ik gewoon niet genoeg energie om daarbovenop te bewegen. Ik weet dat mij dat deugd doet. Ik weet dat de inspanning nadien voor ontspanning zorgt en voor een aangenaam gevoel zorgt. Maar het is moeilijk om te beginnen als je lichaam zo veel vraagt. Mijn lichaam heeft z'n beperkingen, maar ik wil eigenlijk wel meer doen. Het probleem is dat mijn lichaam daar niet altijd aan wil meewerken.
Nu heb ik besloten om elke dag iets kleins te proberen. Gewoon even een korte wandeling maken, een paar stretchoefeningen thuis doen of zelfs wat dansen in mijn eigen huis. Ik denk erover om te gaan zwemmen, maar dat is wel een serieuze inspanning."
Voor wie is deze uitdaging belangrijk?
Eline: "Voor mensen die langdurig ziek zijn, is het vaak een gevecht tussen hun hoofd en hun lichaam. Je wilt zoveel doen, maar je lichaam laat het niet altijd toe. Dat kan echt frustrerend zijn. Je wilt gewoon normaal kunnen doen, zoals anderen van jouw leeftijd, maar uiteindelijk bepaalt je lichaam de regels. Het is de baas."
Aan welke oplossingen heb je zelf al gedacht?
"Wat voor mij echt zou helpen, is als de artsen dit zouden aanmoedigen. Veel mensen die langdurig of chronisch ziek zijn, hebben een medisch team dat voor hen zorgt. Het zou geweldig zijn als dit medische team beweging en sport echt zou aanbevelen. Het zou een soort externe motivatie zijn waar ik me door gesteund zou voelen. Het is anders dan wanneer vrienden of familie je motiveren om meer te bewegen. Een arts heeft meer gezag, je kijkt naar hen op en ze hebben een soort van autoriteit op dat gebied."
Wat zegt het onderzoek?
Professor revalidatiewetenschappen Heleen Demeyer (UGent/KULeuven) vertelt: "Net zoals voor gezonde personen is het voor patiënten die langdurig ziek zijn zeer belangrijk (of zelfs nog belangrijker) om een zo actief mogelijke levensstijl te hebben. Fysiek actief zijn heeft erg veel voordelen, zowel op mentaal als fysiek vlak. Mede door factoren die specifiek zijn aan de ziekte die patiënten hebben (bv. ervaren van symptomen van kortademigheid of vermoeidheid) maar ook door de energie die gaat naar het volgen van bepaalde behandelingen is het voor patiënten niet eenvoudig om de actieve keuze te maken."
"Uit onderzoek weten we dat het motiveren van chronische patiënten naar een hogere activiteit het meeste succes heeft wanneer we rekening houden met specifieke barrières, wanneer patiënten reflecteren over individuele barrières om actief te zijn (en persoonlijke redenenen om het toch te doen) en feedback krijgen over hun activiteit. Daarnaast weten we ook dat patiënten het belangrijk vinden dat zorgverstrekkers mee betrokken worden. Deze beweegprogramma’s zijn dus op maat van de patiënt. Op dit moment gaat er te weinig aandacht naar deze niet-medische behandeling."