Hoe PSYNC samenwerkt rond mentale gezondheid bij ouders en jongeren
Maak kennis met PSYNC, een interdisciplinair samenwerkingsverband aan de Universiteit Gent, dat samen met partners zoals Comon inzet op mentale gezondheid. Coördinator Alexis Dewaele legt uit waarom complexe problemen zoals opvoedstress vragen om samenwerking en oog voor de context. Ontdek waarom de lat bij ouders soms té hoog ligt en welke onderzoeken er rond opvoeden lopen aan de universiteit.
Een complex probleem vraagt samenwerking
PSYNC, gecoördineerd door Alexis Dewaele, is één van de negen consortia van de Universiteit Gent die samenwerken met partners zoals Comon aan complexe uitdagingen rond mentale gezondheid. Die aanpak is interdisciplinair: als je een complex probleem wil aanpakken, dan kan je dat niet doen vanuit één discipline. Mentale gezondheid pak je niet enkel aan vanuit psychologie. Je hebt veel verschillende soorten kennis nodig, academische maar ook ervaringskennis: van jongeren, ouders, gezinnen en het werkveld. Alles wat we doen, willen we zo veel mogelijk onderbouwen met data: werkt het écht?
Context bepaalt mee opvoedstress
We hebben soms de neiging om problemen te individualiseren, te psychologiseren. Artikels met ‘vijf tips voor zelfzorg’, een app om gezond te eten of een app om de marathon te lopen. We hebben de neiging om schijnbaar eenvoudige oplossingen voor moeilijke problemen te ontwikkelen, maar context is belangrijk. Je zult maar een gezin zijn dat opgroeit in armoede, of twee ouders die voltijds gaan werken, een baas die veel druk op je plaatst … dat alles creëert veel druk op een gezin.
Parentale burn-out in België: 8%
Uit onderzoek blijkt dat 8% van de ouders in België kampt met parentale burn-out — veel meer dan in buurlanden zoals Nederland of Duitsland (2%). Mogelijke oorzaken? Een veeleisende cultuur, hoge verwachtingen, perfectionisme, en het idee dat ouders alles zelf moeten kunnen oplossen.
We zijn individualistisch ingesteld
In België ligt de opvoeding vaak volledig bij de ouders. Grootouders of bredere netwerken worden minder betrokken. Hoewel we veel organiseren in onze samenleving, zoals kinderopvang, komt de grootste verantwoordelijkheid op de schouders van het gezin terecht.
We leggen de lat hoog
In onze samenleving vinden we zelfontplooiing erg belangrijk. Daardoor leggen we de lat niet alleen hoog voor onszelf, maar ook voor onze kinderen. Ze moeten presteren op school, leuke hobby’s hebben, toffe vriendjes hebben… Als ouder wil je natuurlijk het beste voor je kind, maar dat brengt ook veel druk met zich mee. Bovendien worden opvoedproblemen vaak geïndividualiseerd. Artikels met titels als ‘vijf tips voor een gelukkiger gezin’ wekken de indruk dat alles oplosbaar is als je maar de juiste stappen volgt. Terwijl de bredere context minstens even belangrijk is.
Ouders én kinderen beïnvloeden elkaar
We hebben een woord voor opvoeding, de invloed die ouders hebben op hun kinderen. Maar we hebben geen woord voor het omgekeerde, kinderen die hun ouders beïnvloeden. Als je kind zich krijsend op de grond werpt in de supermarkt voor een snoepje, dan ben je misschien geneigd om die snoep te geven, omdat je je anders te pletter schaamt. Kinderen hebben een persoonlijkheid, geen enkel kind is hetzelfde. Afhankelijk van welk kind je opvoedt, heb je misschien een andere opvoedingsstijl nodig. Dus opnieuw, het is niet altijd enkel de verantwoordelijkheid van de ouders.
Welk onderzoek gebeurt er momenteel rond opvoeden?
Er gebeurt momenteel heel wat onderzoek rond opvoeden aan de UGent. Een paar onderzoeken uitgelicht:
- Misschien heb je je zoontje van 12 jaar al eens betrapt op het surfen naar porno - dat is gemiddeld de eerste keer dat ze geconfronteerd worden met porno - en had je geen flauw idee hoe je daarmee moest omgaan.
- Smartphonegebruik en de impact op mentaal welzijn van jongeren. Moeten we de smartphone nu bannen op school of niet?
- Eetproblemen bij jongeren en de rol van influencers op sociale media.
- Emotieregulatie: het krijsend kind in de supermarkt als voorbeeld. Hoe kan je je eigen emoties als ouder reguleren? En hoe kunnen we onze kinderen aanleren om met hun emoties om te gaan?
- Kinderen die verslaafd zijn en daarvan herstellen.
- Veel jongeren worstelen met hun seksuele oriëntatie maar zeker ook hun genderidentiteit. Onderzoek naar de rol van ouders en acceptatie binnen het gezin.
Boekvoorstelling 'Het lichaam leren omarmen' 28 april
Op 28 april organiseert PSYNC de boekvoorstelling ‘Het lichaam leren omarmen’ in De Krook. Over hoe we een positief lichaamsbeeld bij jongeren kunnen stimuleren.
CH@T-YOUTH Symposium 22 mei
Op 22 mei organiseert PSYNC een ‘Chat-Youth symposium’ in De Krook. Voertaal is Engels. Prof. Mariek Vanden Abeele komt vanalles vertellen over de link tussen de digitale omgeving en het welzijn van jongeren.